Invisible Groups in New Poland

Tak nazywa się jeden z programów studiów zagranicznych (Study Abroad), jakie szkoła pracy socjalnej Case Western Reserve University (CWRU) prowadzi we współpracy z Instytutem Socjologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu. A wszystko zaczęło się w 2008 roku w Polsko-Amerykańskim Centrum Kultury! To wtedy Bogna Frąszczak z Poznania przyjechała z grupą polskich liderów do Cleveland i podczas odwiedzin w Centrum zapytała mnie, dlaczego nie współpracujemy z Polską. Kobieta, lider, z Polski – więc trochę mnie zatkało i zacząłem się jąkać, że a jakże, są kontakty, prezydenci przyjeżdżają, Wałęsa, mocium panie, Komorowski, kompozytorzy, Penderecki taki na przykład…  Na co Bogna: – „a studenci?!” 

„Jacy studenci?” – krzyczę. Na co Bogna o tym, że nowe pokolenia, że wymiana, nauka, doświadczenia. I wtedy sobie przypomniałem, że i owszem, przyjeżdżali Bohdan Woronowicz, Ireneusz Kaczmarczyk, Renata Durda – same sławy od uzależnień i pracy socjalnej. Przyjeżdżali po doświadczenia zawodowe, żeby poznać, jak Amerykanie dają sobie radę z problemami społecznymi. Po czasach PRL-u, kiedy to społeczeństwo było zdrowe i żadnej patologii oficjalnie nie było, teraz okazuje się, że trzeba szkolić służbę socjalną, żeby stawić czoła uzależnieniom i przemocy w rodzinie. A gdy przyjeżdżali, to prowadziłem ich do szkoły pracy socjalnej CWRU do pani Kathleen Farkas, żeby sobie poopowiadali, jak pracują. „Więc jest wymiana!” – mówię Bognie. „A tam!” – odpowiedziała. „Weź się do roboty i zorganizuj coś, co ma ręce i nogi!” Liderka się znalazła…

Zaraz po tym spotkałem się z Kathy Farkas, która mówi mi, że ma pomysł: „Skoro ty znasz ludzi w Polsce, którzy mogą być naszymi partnerami, to czy możemy zorganizować z nimi współpracę z wymianą studentów i pracowników naukowych?” Zmowa jakaś! I tak od słowa do słowa, w ścisłej współpracy z Bogną, stworzyliśmy program wymiany naukowej z UAM. Niewidzialne grupy to te grupy społeczne, których nie widać, którymi nikt się nie chwali, o których nikt nie chce mówić. Są to osoby biedne, często bezdomne, z problemami zdrowia psychicznego lub ofiary przemocy w rodzinie. Alkoholicy, których rodzina wyklęła, albo ci, których prawo nie chroni.

Niewidzialnymi grupami w Polsce są też mniejszości narodowe lub wyznaniowe. Kiedyś najliczniejszymi grupami w Polsce byli Ukraińcy i Żydzi. Dzisiaj Ukraińcy są już zupełnie inną grupą; stanowią grupę imigrantów. Amerykańscy studenci, którzy biorą udział w programie Invisible Groups,  mają okazję poznać grupę ukraińskich imigrantów i uczestniczyć w rozmowach na temat wpływu  wielkiej polityki na życie jednostek. Szkoła pracy socjalnej CWRU nazywa się “Jack, Joseph and Morton Mandel School of Applied Social Sciences”. Jack, Joseph and Morton Mandel to bracia, którzy wspierają finansowo naszą szkołę. Jack i Joseph urodzili się w żydowskiej rodzinie w Polsce. Morton urodził się w 1921 roku, piętnaście miesięcy po tym, jak jego rodzina wyemigrowała z Polski do USA. Dzisiaj studenci Jack, Joseph and Morton Mandel School of Applied Social Sciences jeżdżą do Polski, aby poznać historię tamtejszej mniejszości żydowskiej. Odwiedzają też meczet w Poznaniu i rozmawiają o społeczności muzułmańskiej.

 

 

W kolejnych numerach Forum zamieścimy refleksje studentów pracy socjalnej CWRU uczestniczących w wymianie naukowej z Wydziałem Socjologii UAM w Poznaniu. Większość studentów ma pochodzenie polskie.