Majówka 2019

Bardzo lubię mieszkać w Cleveland! Czy jest takie drugie miejsce na świecie, gdzie mógłbym wpaść na polskiego prezydenta, uścisnąć rękę najlepszym polskim artystom, porozmawiać z polskimi uczonymi i słuchać polskich ludzi pióra? Polsko-Amerykańskie Centrum Kultury, Polskie Studia Cleveland State University i wiele uczelni północno-wschodniego Ohio zapraszają samych najlepszych. Trzeba mieć tylko czas!

Polsko-Amerykańskie Centrum Kultury ma swoją stronę na Facebooku. Podobną stronę ma oddział Ohio Fundacji Kościuszkowskiej. Są jeszcze inne strony, witryny, „ściany”, dzięki którym Polonia może się dowiedzieć, co, gdzie i kiedy. Z Forum przeważnie można się dowiedzieć, co już było. Ale to też ważne, bo może zachęcić do sprawdzania strony Centrum na Facebooku. A warto! I po takim wstępie opowiem, jak spędziłem ostatnią majówkę w Cleveland.

Tym razem to jeden z członków Fundacji Kościuszkowskiej, Arthur Stupay zaprosił do Cleveland panią Agatę Tuszyńską, autorkę wielu ciekawych książek i biografii. We współpracy z Siegal Lifelong Learning z Case Western Reserve University zorganizował dwa spotkania 2 i 3 maja dla mieszkańców Cleveland. Z kolei w ramach zebrań Fundacji Kościuszkowskiej mieliśmy okazję spędzić trochę czasu z autorką podczas lunchu przygotowanego przez Arthura Stupay i Kathy Farkas w czwartek 2 maja w południe.  Właśnie wtedy dowiedziałem się więcej, o czym Agata Tuszyńska będzie mówiła na swoich spotkaniach. To, co usłyszałem, wystarczyło, że poszedłem na oba spotkania.

Podczas pierwszego wykładu mówiła o swojej pracy nad książką „Narzeczona Schulza”. Gdy opowiadała o relacji narzeczonej Józefiny Szelińskiej ze słynnym polskim pisarzem, relacji pełnej wzniosłych westchnień i egzystencjalnych szarpnięć ducha, na ekranie pokazywane były szkice artysty, pełne erotyki i ukazujące dominację kobiety nad mężczyzną. Nie mogłem oprzeć się wrażeniu dysonansu między tym, co słyszałem, i tym, co widziałem. Zastanowiłem się, czy dysonans ten nie jest wspólny wielu polskim pisarzom tego okresu. Jak kochać i wielbić kobietę i oddać się rozpuście?

Drugie spotkanie poświęcone było dwóm książkom: „Rodzinnej historii lęku” i drugiej, zatytułowanej „Bagaż osobisty. Po Marcu”. Obie książki bezpośrednio dotykały jej życia, pierwsza jest historią jej rodziny, a druga opowiada o Marcu 68. Książka o Marcu to książka o moich znajomych. Tak, na zdjęciach rozpoznałem tych, z którymi studiowałem w 68 roku i których odwiedziłem później w Szwecji, gdzie zaczynali nowe życie. Znałem ich bagaż, widziałem, jak podążał za nimi, nawet gdy chcieli go zostawić. Skąd mogłem wiedzieć, że w Cleveland, podczas majówki zobaczę ich zdjęcia, że wróci pamięć o sąsiadach męża Agaty Tuszyńskiej, gdy na nowo przeczytałem w internecie jego wspomnienia z ulicy Parkowej.

Rodzinna historia lęku to historia domu dziewczyny z getta warszawskiego i chłopca polskiego o niebieskich oczach i blond włosach. I o ich córce, która przez lata próbowała rozszyfrować sekrety, zrozumieć atrapy i zaakceptować oczywiste prawdy swojej rodziny. Pod koniec spotkania Agata Tuszyńska powiedziała, że marzy jej się dom, w którym rodzina matki i rodzina ojca spotkają się i będą wszyscy razem. Już ich tutaj nie ma. Ale od czego są wizje duszy i serca?

Jedno z pytań z sali do autorki dotyczyło przyjęcia jej książek w Polsce. Odpowiedziała, że początkowo zadawała sobie podobne pytanie. Nie była pewna, jak jej książka zostanie przyjęta przez czytelników. „Nic się nie stało” – powiedziała. Książka została napisana, opublikowana i nic się nie stało…

Książki Agaty Tuszyńskiej po polsku i po angielsku są w bibliotece clevelandzkiej. Polecam!